اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش علائم مبتلایان به اختلال وسواسی-اجباری

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر علائم اختلال وسواسی اجباری، افسردگی، اضطراب و راهبردهای کنترل فکر در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی اجباری بود. طرح پژوهش تک آزمودنی با چند خط پایه هم زمان بود. بدین منظور سه بیمار مبتلا به وسواس به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جامعه آماری شامل کلیه مراجعان به سه مرکز مشاوره و روان شناسی در سطح شهر اصفهان می شد که بر اساس ملاک های تشخیصی راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی تشخیص اختلال وسواسی اجباری دریافت می کردند. هر یک از بیماران پس از تشکیل خط پایه وارد درمان شدند. جهت به حداقل رساندن دوره خط پایه آزمودنی سوم، دوره خط پایه آزمودنی اول و دوم با هم ترکیب شد و هر دو پس از گرفتن سه خط پایه در سه هفته متوالی وارد درمان شدند و آزمودنی سوم پس از پنج خط پایه و بعد از جلسه سوم آزمودنی اول و دوم وارد درمان شد. هر یک از آزمودنی ها هشت جلسه پنجاه دقیقه-ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت داشتند. آزمودنی ها در مرحله خط پایه، مرحله مداخله و یک ماه پس از درمان به وسیله مقیاس فکری و عملی ییل-بروان، پرسشنامه اضطراب و افسردگی بک و پرسشنامه راهبردهای فکر ولز و دیویس مورد آزمون قرار گرفتند. داده ها به وسیله نمودار نمایش داده شد و به وسیله آمار توصیفی میانگین، انحراف استاندارد و r² و توصیف نمودارها تحلیل گردید. نتایج حاصل از مرحله مداخله و پیگیری حاکی از کاهش علائم وسواس ها و اجبارها بود و نمرات پرسشنامه افسردگی و اضطراب نشان از کاهش اضطراب و افسردگی در هر سه آزمودنی داشت. نتایج حاصل از پرسشنامه راهبردهای کنترل فکر نشان دهنده تغییر راهبردهای فکر آزمودنی ها بود. آزمودنی ها این نتایج را تا یک ماه پس از درمان حفظ نمودند. فرایند درمان و نتایج به دست آمده در این پژوهش حاکی از آنند که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند درمان مناسبی برای افکار، احساسات و رفتارهای مشکل زا در اختلال وسواسی اجباری باشد.